11 مورد از سقف‌های جدید ساختمانی
یکی از اجزای اصلی هر سازه و یا ساختمانی، سقف است؛ به این دلیل که نقش استحکام و آرامش ساکنان ساختمان را بر عهده دارد. از طرف دیگر باید بتواند به خوبی بارهای وارد بر ساختمان را به شالوده منتقل کند.
اجرای سقف امروزه به روش‌های جدید و مختلفی انجام میگیرد. هر سقفی ویژگی ها و روش اجرایی خاص خود را دارد.
در این مقاله قصد داریم انواع سقف های جدید و مزایا و معایب آنها را برای شما شرح دهیم تا به راحتی تشخیص دهید که کدام سقف برای پروژه‌ی شما مناسب تر است.
1-سقف وافل یا دال دو طرفه
دال وافل که به عنوان دال آجدار یا دال شبکه ای نیز شناخته می شود، یک سیستم سازه ای است که معمولاً در ساخت و ساز ساختمان برای تحمل بارهای کف به طور موثر استفاده می شود.
صفحات وافل که نام خود را از الگوی شبکه مانند وافل گرفته اند، برای بهینه سازی توزیع بارها و در عین حال به حداقل رساندن استفاده از مصالح، طراحی شده اند. این باعث می شود که هم از نظر ساختاری، کارآمد و هم مقرون به صرفه باشد.
جزء اصلی دال وافل یک دال صاف است که به عنوان سطح باربر عمل می کند. قسمت آج مانند وافل یک الگوی شبکه ای را در زیر تشکیل می دهند. اغلب این دنده ها یا تیرها را به شکل T معکوس یا مقطع مستطیلی هستند. حفره هایی در داخل دال در تقاطع دال های مسطح و دنده ها ایجاد می شود. این فضای خالی وزن کلی را کاهش می دهد و امکان ادغام وسایل برقی مانند لوله کشی و سیم کشی برق را فراهم می کند.
در این نوع سقف ها، دنده ها و تیرها در زوایای قائم با هم قطع می شوند. این یک شبکه ایجاد می‌کند که بارها را در هر دو جهت X و Y به طور مساوی توزیع می‌کند. این طرح برای دهانه های بزرگتر و بارهای سنگین تر مناسب است. در ساختمان های تجاری و صنعتی و محیط های بزرگ مانند فرودگاه، پارکینگ، بیمارستان و… به کار می‌رود.
آناتومی یک تخته وافل
ساختار صفحات وافل از سه جزء تشکیل شده است:
- آج ها: به قسمت های برجسته و تقویت شده دال که الگوی وافل را می سازند، آج می گویند. آج ها جزء اصلی دال های بتنی هستند که بار کامل سازه را تحمل می کنند.
- فضای خالی: بین آج های برجسته یک فضای خالی ایجاد می‌کنند که به همین دلیل به آن فضای خالی گفته می‌شود. بسته به نوع ساخت، این فضای خالی می‌تواند باز بماند یا با مواد سبک پر شود تا پایداری بیشتری ایجاد شود.
- آرماتوربندی: تنها هدف از آرماتور افزایش استحکام و دوام سازه است. اغلب با قرار دادن یک مش یا میله فولادی در داخل آج هایی که تا فضای خالی امتداد می یابد، انجام می شود.
سقف وافل شکلی شبیه به دال دو طرفه دارد و از این رو، به نام سقف دال دو طرفه نیز شناخته می‌شود. این سقف با فاصله استاندارد از تیر اصلی، روی تیرهای فرعی قرار میگیرد. این نوع سقف برای اجرا نیاز به میلگردهای تقویتی ندارد.
2-سقف کامپوزیت
اجرای این سقف فقط برای ساختمان ها فلزی ممکن است. این سقف از تیرهای فرعی مانند لانه زنبوری و پروفیل، برشگیر، بتن و آرماتور حرارتی تشکیل می‌شوند.
برای اجرای این نوع سقف ها نیاز به شمع بندی نیست و این این امکان را می‌دهد که بتوان بطور همزمان چند سقف را بتن ریزی کرد. دراین میان باید توجه داشت که نباید تخته‌ها یا ورق‌های قالب‌بندی را قبل از زمان موعد باز کرد. این نوع سقف شامل: عرشه فولادی، سقف کرومیت و سقف روفیکس می‌باشد که در این میان سقف های عرشه فولادی کاربرد بیشتری دارند.
2.1-سقف عرشه فولادی
این نوع سقف اخیرا بسیار رایج شده است و این به دلیل سرعت بالای اجرای آن است.
این سقف از ورق های گالوانیزه ذوزنقه‌ای، تیرهای فرعی، گل میخ، بتن و آرماتور حرراتی تشکیل می‌شود.
در طراحی این نوع سقف در بعضی از پروژه ها و به تشخیص مهندس طراح ورق عرشه‌ی فولادی صرفا نقش قالب پیدا می‌کند و یا از ظرفیت کششی ورق نیز در محاسبات استفاده می‌گردد.
2.2-سقف کرومیت
سقف کرومیت نوعی سقف تیرچه بلوک است، که از تیرچه فلزی با جان باز ساخته می‌شود که دارای استحکام بالا و قیمت پایین است.
برای اجرای این نوع سقف ها نیازی به شمع بندی نیست، به این دلیل که تیرهای فرعی در سقف کرومیت خود ایستا، این امر موجب افزایش سرعت در روند اجرای سقف می‌شود.
استفاده از این نوع سقف برای دهانه های کوچک و متوسط مناسب است.
از دیگر مزیت های این تیرچه ها این است که می‌توانند بارگذاری قبل از بتن و بارهای مرده و زنده بعد از گیرش بتن راتحمل کنند.
2.3-سقف روفیکس
سقف روفیکس از یک صفحه گالوانیزه مشبک با ضخامت 0.7 تا 0.8 میلی متر، آرماتور و بتن تشکیل می‌شود.
اجرای این سقف بسیار راحت است و از مزایای این این سقف سبک بودن آن است.
روفیکس یک قالب درجا یا نوعی دال مرکب بتنی است. اجرای این سقف بدون شمع بندی انجام می‌شود، در نتیجه می‌توان بتن ریزی طبقات را همزمان اجرا نمود.
برای اجرای این نوع سقف نیازی به جک و شمع نیست در نتیجه بتن ریزی طبقات می‌تواند همزمان انجام شود. سقف روفیکس سبک بوده و بار اضافی به سازه وارد نمی‌کند.
به دلیل ترکیب بتن با فلز، این نوع سقف؛ به خوبی بارهای وارده را تحمل می‌کند و استحکام خوبی را ارائه می‌دهد.
در اجرای این نوع سقف ها دو نکته حائز اهمیت است:
-بالا نبودن نسبت آب به سیمان بتن (شل نبودن بتن)
-جلوگیر از تجمع بتن در یک نقطه زیرا این امر ممکن است باعث تجمع بار زیاد که نتیجه‌ی آن شکم دادن روفیکس و یا پاره شدن آن شود.
3-سقف های پیش تنیده
سقف های پیش تنیده یکی از بهترین و مقاوم ترین سیستم ها برای اجرای سازه های با دهانه‌های بلند، سازه های صنعتی، پارکینگ های طبقاتی، سدها، پل ها، سازه های کابلی معلق، سینما و سالن های آمفی تئاتر و… می‌باشد.
بتن پیش تنیده چیست؟
بتن پیش‌تنیده روشی است برای برطرف کردن ضعف بتن در برابر نیروی کششی. همانطور که از نام آن پیداست، بتن پیش تنیده شکلی از بتن است که تنش های داخلی برای افزایش مقاومت مصالح و افزایش ظرفیت بارگذاری آن ایجاد می شود. در این روش عموما از کابل های فولادی برای جبران مقاومت کششی بتن استفاده می‌شود.
برای دستیابی به بتن پیش تنیده فولاد قبل از قرار دادن بتن کشیده می شود. این امر مستلزم آن است که تاندون های فولادی بین دو تکیه گاه قرار می گیرند و سپس تا حدود 80 درصد استحکام خود کشیده می شوند. سپس بتن در قالب های اطراف آن ریخته می شود و عمل آوری می‌شود. هنگامی که بتن شکل گرفت و در استحکام مناسب قرار گرفت، فولاد آزاد می شود. فولاد سعی می کند به طول اولیه خود بازگردد و تنش کششی ایجاد می کند که به مقاومت فشاری در بتن تبدیل می شود.
عملکرد بتن پیش تنیده
در بتن مسلح معمولی ، تنش ها توسط آرماتور فولادی انجام می شود ، در حالی که بتن پیش تنیده بار را توسط تنش های القایی در کل عنصر سازه تحمل می‌کند . این باعث می شود که نسبت به بتن معمولی در برابر ضربه و لرزش مقاوم تر باشد و بتواند ساختارهای بلند و نازکی را با سطح مقطع بسیار کوچکتر تشکیل دهد.
این سیستم از کابل ها، غلاف های گالوانیز، گوه، قطعات شیپوری و صفحات مهاری تشکیل شده است.
4-سقف کوبیاکس:
سقف کوبیاکس از لحاظ سازه‌ای به سقف‌های وافل شباهت دارد. این نوع سقف به تازگی در ایران وارد شده است. در این سقف کره‌های کوبیاکس (توخالی) بطور منظم در ضخامت دال قرار میگیرد و مرحله‌ی بتن ریزی روی آن انجام می‌شود. این کار به کاهش با مرده سقف کمک می‌کند از طرفی باعث کاهش مصرف بتن سقف می‌شود.
این کره ها منجر می‌شود تا جاهایی که نیازی به ریختن بتن نیست پر نشود.
5-سقف یوبوت:
یکی دیگر از سیستم های جدید، سقف های یوبوت هستند. این سقف ها شامل دال بتنی دو طرفه مجوف هستند که درون آنها نوعی بلوک از جنس پلی‌پروپیلن کار گذاشته می‌شوند این بلوک ها بین ملیگردهای بالا و پایین قرار داده می‌شوند. پس از اینکه چیده شد عملیات بتن ریزی شروع می‌شود و این بلوک ها به طور کامل بتن پوشیده می‌شوند.
6-سقف بابل دک:
سقف بابل دک Bubble Deck یا همان سقف عرشه حبابی یک روش ساخت نوین است که از کره‌های توخالی که به وسیله شبکه میلگرد نگهداری می‌شوند. این کار موجب می‌شود جاهای از سقف که نیازی به بتن نیست خالی بمانند. این خود منجر به کاهش بار مرده سقف و سبک شدن آن می‌شود. این کار به هیچ عنوان به مقاومت و استحکام سقف ربطی ندارد.
7-سقف اینتل دک:
اینتل دک روشی جدید در اجرای دال‌های مشبک دو طرفه است که زمینه ابداع آن، اجرای تیرچه‌های متعامد دو طرفه با مقطع I شکل نامتقارن و به صورت کاملا مسطح است. این سیستم برای اولین بار در دنیا توسط متخصصین مجرب کشور معرفی شده است.
علاوه بر حفظ تمامی محاسن و مزایای سیستم‌های سازه‌ای موجود، مشکلات اجرایی و محاسباتی آنها از جمله وزن زیاد، هزینه بالا، قالب‌بندی سخت و وقت‌گیر، نیاز به دقت بسیار بالا در اجرا و … را کاملا برطرف کرده است.
8-سقف هالوکور:
سقف هالوکور یا دال توخالی چیست؟
سقف هالوکور از دال های بتنی پیش ساخته و پیش تنیده ساخته شده است که دارای تونل های لوله ای شکل هستند که از میان آنها عبور می کنند. این دال های بتنی را می توان دال های خالی یا تخته های توخالی نیز نامید. سطح سقف هالوکور را می توان با پرداخت یا رنگ آمیزی بتن یا پاشیدن آن با مواد عایق صدا تکمیل کرد.
سقف هالوکور از چه چیزی تشکیل شده است؟
سقف های دال توخالی از اسلامپ بسیار کم یا بتن اسلامپ معمولی ساخته می شوند که به ضخامت بین 50 تا 130 میلی متر ریخته می شوند. لوله های داخلی با ریختن بتن مرطوب روی مارپیچ ها یا لوله ها ریخته می شوند. بتن بر روی بسترهایی با طول بین 100 تا 200 متر ریخته می شود. پس از سفت شدن به اندازه لازم برش داده می شود.
سقف های دال توخالی اغلب در ساختمان های آپارتمانی چند طبقه به عنوان روشی مقرون به صرفه برای ایجاد کف و سقف در فضاهای بزرگ استفاده می شود
